وظیفه صداوسیم
راه های کمک به تقریب مذاهب اسلامی
دقت در پراکندگی منطقه ای خبرها در بخش های مختلف خبری و نشان دادن فعالیت های اقلیت های مذهبی به ویژه اهل سنت یکی از ضروریت های دوران معاصر در رسانه است که به ویژه از سوی صداوسیما البته نه در عرصه منطقه ای و استانی بلکه در عرصه کلان کشوری از آن غفلت شده است.
سجاد اسلامیان
این روزها در صداوسیمای جمهوری اسلامی تغییرات پس از یک دهه آغاز شده است؛ رئیسی باسابقه در صداوسیما به ریاست رسیده و قرار است به اعتبار آن بیافزاید و بخشی از اعتبار آن را که در سال های گذشته از دست رفته به آن بازگرداند.
اما بخشی از وظایف صداوسیما تقویت وحدت اسلامی و تقریب بین مذاهب اسلامی است که در بخش های مختلف و برنامه های مختلف صداوسیما باید به آن توجه جدی شود.
حجت الاسلام محمدحسن زمانی معاون بین الملل حوزه های علمیه و معاون سابق مجمع تقریب مذاهب اسلامی در این باره می گوید: «صداوسیما کمک های خوبی داشته ولی کافی نیست. بیش از این می تواند نقش آفرین باشد و گاهی از دستش در می رود و در برنامه های تلویزیون دیده می شود مداحی حرف تندی می زند؛ باید اینها کنترل شود.»
وی می افزاید: «به یاد دارم زمانی که معاون امور ایران مجمع تقریب بودم، 15 سال قبل با صداوسیما و معاونت برون مرزی صحبت کردیم که اگر اجازه دهید ضوابطی را پیشنهاد بدهیم که این ضوابط را به مسئولان شبکه ها و مجریان ابلاغ کنید و ما نوشتیم و به عنوان منشور تقریب در رسانه ملی ابلاغ شد که مورد توجه قرار نمی گیرد.»
جدا از اینکه چه ضوابطی بین مجمع تقریب مذاهب اسلامی و صداوسیما برای کار در این زمینه توافق شده است نکته مهم این است که در بخش های مختلف چه انتظاری از صداوسیما در این زمینه می رود.
برنامه های معارفی و ضرورت دوری از برانگیختن احساسات
شاید بتوان مهمترین بخش برنامه های صداوسیما که مرتبط با مبحث وحدت اسلامی و تقریب است را برنامه های موسوم به معارفی دانست؛ برنامه هایی که به مناسبت های مذهبی در صداوسیما پخش می شود.
در این زمینه نکته اصلی همان نکته ای است که حجت الاسلام زمانی می گوید: «باید برخی حرف ها کنترل شود» و به حساسیت های برادران اهل سنت در برخی این برنامه ها توجه جدی صورت گیرد.
یکی از این برنامه ها که سال گذشته موجب نگرانی هایی شد، برنامه «شب آسمانی» در شبکه قرآن بود که در این جا به عنوان نمونه به آن اشاره می کنیم.
در آن برنامه، تهیه کنندگان، با آوردن چهره ای که از جریان وهابی که به شیعه گرویده بود به نقد برخی مشترکات کم و بیش زیاد اهل سنت و وهابیت پرداخت که موجب نگرانی شد.
نکات زیادی در این باره وجود دارد که از جمله آنها پرهیز از برگزاری مناظره های علمی در قاب صداوسیماست چراکه یکی از اقداماتی که دشمن تلاش کرده تا بدان دامن بزند مساله بزرگنمایی مسائل اختلافی و دامن زدن به رویکرد مناظرات اعتقادی و شبهه انگیزی است که در شبکه های تندروی شیعه و سنی چون صفا و فدک دیده می شود و متاسفانه برخی نیز به دام این بازی گرفتار شده اند.
علت مخالفت با این امر این است که وقتی مسائلی چون شبهات مذهبی در جامعه مطرح می شود برخورد اکثریت مردم و حتی بسیاری از خواص با آن، به خاطر تقدسی که دارند از سر احساسات و شور مذهبی است و اساساً حتی در مواجهه با مناظرات علمی مؤدبانه این سوال مطرح است که چند نفر میزان و محکی برای نقد سخنان طرح شده دارند و چه مقدار بر اساس مهارت های شخصی یا ادعاهای افراد مناظره کننده با آن مواجه می شوند؟!
در این بین مسئله اساسی دیگری که وجود دارد این است که باید در مناطقی که اهل سنت اکثریت دارند صداوسیما و مراکز استانی در تقویت جریان وحدت تلاش کنند چه اینکه همین امر در مخاطب بین المللی شبکه های عام صداوسیما چون شبکه آی فیلم که مخاطب خود را جهان عرب قرار داده مدنظر قرار بگیرد.
برنامه های سیاسی و ضرورت ضریب دهی به چهره ها و موفقیت های برادران اهل سنت
بخش دیگری از برنامه های صداوسیما که می تواند در این عرصه موثر باشد برنامه های خبری و گزارش های متنوع در این عرصه است.
دقت در پراکندگی منطقه ای خبرها در بخش های مختلف خبری و نشان دادن فعالیت های اقلیت های مذهبی به ویژه اهل سنت یکی از ضروریت های دوران معاصر در رسانه است که به ویژه از سوی صداوسیما البته نه در عرصه منطقه ای و استانی بلکه در عرصه کلان کشوری از آن غفلت شده است.
اینکه یکی از حملات غرب در بحث حقوق بشر ادعای عدم توجه به اقلیت های مذهبی است نیازمند چنین اقدام رسانه ای جدی ئی است تا پوچ بودن این ادعا به واقع ثابت شود.
در این بین معرفی چهره های موثر اهل سنت در کشور به مخاطب داخلی و مخاطب جهانی می تواند به برخی شبهه اندازی های ایجاد شده در این زمینه پایان دهد و همچنین معرفی جدی و موثر چهره های موثر اهل سنت در جهان به مردم در داخل کشور نیز تاثیر گذار خواهد بود.
شاید آخرین نمونه ای که به یاد می آوریم معرفی یکی از فرماندهان ارتش از برادارن اهل سنت بود که اگرچه با ضریب مناسبی رسانه ای نشد اما تاثیر خوبی در ترمیم چهره اهل سنت در میان مردم در سایه برخی تلاش های تندروانه جریان های شیرازی و حجتیه داشت.
در همین راستا برنامه های اقتصادی و سیاسی در صداوسیما که در قالب برنامه های ترکیبی از آنها یاد می شود باید همانگونه که بارها گفته شده از تمرکز گرایی دوری کرده و به مناطق مختلف کشور بروند.
مسلما بخشی از مناطق کشور، مناطقی است که برادران اهل سنت در آنجا زندگی می کنند و آنان دارای مطالبات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی هستند و انعکاس این مطالبات در ابعاد ملی می تواند به برخی نگاه ها تزریقی از خارج کشور که می گوید نظام اسلامی به فکر اقلیت ها از جمله اهل سنت نیست، پایان دهد.
اهل سنت ایران به عنوان بخشی از ملت ایران باید در رسانه ملی مورد توجه قرار بگیرند و مسلما این برادران دینی ما چون دیگر هم وطنان موفقیت های متعددی در عرصه های مختلف داشته اند که ضریب دادن به آنها در رسانه ملی و صدالبته استانی کمک شایانی به تقریب خواهد کرد.
در همین بعد انتقال قوی تر رسانه ای این موفقیت ها و معرفی این چهره ها به جهان اهل سنت در خارج از کشور نیز می تواند بسیاری از توطئه های رسانه ای جریانات وهابی و ضدایرانی در خارج از کشور را نقش بر آب کند.
برنامه های نمایشی و ضرورت به تصویر کشیدن الگوی همزیستی سنی و شیعه
ما شیعیان و اهل سنت بسیاری داریم که با هم ازدواج کرده اند و سال ها در مسیر انقلاب اسلامی حرکت کرده اند و حتی در این مسیر شهید داده اند.
ما شیعیان و اهل سنت بسیاری داریم که خانه به خانه در کنار هم زیسته اند و در غم و شادی هم شریک بوده اند و هیچگاه در میانه آنچه دشمنان مدعی آن هستند یعنی اختلاف و درگیری نبوده اند.
گردان های بسیاری از برادران اهل سنت بوده اند که در هشت سال دفاع مقدس جانانه و قهرمانانه جنگیده و جلوی نفوذ دشمن بعثی را گرفته اند.
این گونه تصاویر همیشه در رسانه ملی و در بخش مهمی از آن یعنی تولیدات نمایشی صداوسیما مورد غفلت واقع شده است؛ سراغ نداریم که سریالی و یا فیلمی سینمایی و یا مستندی تصویری به این گونه الگوهای همزیستی مشترک پرداخته باشد.
این در حالی است که همه تلاش های غرب و جریان های تندرو شیعه و سنی بر این متمرکز بوده است که این الگوی قدیمی را در کل جهان اسلام از بین ببرند که در سوریه و لبنان همین امر را دنبال کردند.
لذا هر چه در برنامه های خبری، سیاسی و اقتصادی و معارفی به تقریب مذاهب توجه شود نمی تواند جای یک برنامه ها هنری و نمایشی خوب را بگیرد.
