گفت و گو با اولین سفیر اهل سنت ایران

به هر حال انقلاب و نظام ما مخالفان و حسودانی دارد همچنان که دوستداران و علاقه مندانی هم دارد. آنها که عناد دارند، مثل گروهک های ضد انقلاب از این مسأله ناخشنود و ناراحت شدند چون فضا را علیه جوسازی های کاذب خود می بینند. مخالفان نظام که همواره روی بحث اقلیت ها مانور می دهند، از برخی اتفاقات داخلی بهره برداری تبلیغاتی می کنند از جمله اینکه نیروهای نخبه اهل سنت یا کرد عهده دار مسئولیت های مهم نمی شوند. اما با این اقدام دولت یازدهم آنها به نوعی خلع سلاح و دچار شوک شدند. گویی اصلاً انتظار چنین اقدامی را نداشتند. اینکه یک چهره علمی دوستدار نظام و انقلاب، اهل سنت و کرد سفیر ایران در دو کشور خارجی شود، برای آنها گران تمام شده است.

 انتخاب یک مدیر کرد و اهل سنت به عنوان سفیر ایران در کامبوج و ویتنام بازتاب گسترده ای در رسانه های داخلی و خارجی داشته است. این انتخاب از آن جهت مورد توجه قرار گرفت که برای نخستین بار یکی از هموطنان اهل سنت به این مسئولیت منصوب شده است. بر همین اساس، بسیاری از تحلیلگران این اقدام رئیس جمهوری و دولت یازدهم را در راستای عمل به وعده های خود ارزیابی کرده اند. 

انتصاب «صالح ادیبی» موجی از خرسندی را نیز در بین فعالان مدنی و سیاسی کردستان هم ایجاد کرده است. «جلال جلالی زاده»، دبیر شورای هماهنگی اصلاح طلبان کرد و نماینده پیشین سنندج در مجلس در سایت شخصی خود نوشته است: «انتصاب یک سفیر از اکراد اهل سنت از سوی دولت روحانی را باید به فال نیک گرفت، مطمئنم که انتصاب دکتر صالح ادیبی نشان می دهد که جمهوری اسلامی از این اقدام سودها و منافع زیادی می برد زیرا مسئولان آغار به اعتمادسازی کرده اند و این اعتمادسازی می تواند استعدادهای درخشان فرزندان این مرز و بوم را بیش از پیش شکوفا نماید و آزمایشی است برای ایرانیان اهل سنت که تاکنون در جبهه روابط خارجی و فعالیت های دیپلماسی نتوانسته اند خود را نشان دهند. اگر ما تاکنون به عنوان فعالان اهل سنت و اصلاح طلب کرد به دنبال مطالبات مردم هستیم، از اینکه در دولت روحانی بتدریج خواسته هایمان اعم از تدریس زبان و ادبیات کردی و انتصاب سفیر محقق می شود، شاد هستیم. بنابراین اگر بخشی از حقوق ملت هم تحقق یابد، نباید با بدبینی و تخطئه با آن برخورد کرد.» گفت وگوی ما با صالح ادیبی را در ادامه بخوانید. 

٭٭٭ 

آقای ادیبی! متولد کجا هستید و تحصیلات و سوابق اجرایی تان چیست؟ 

متولد 1343 درسنندج مرکز استان کردستان هستم. کارشناس رشته زبان و ادبیات عرب از دانشگاه تهران، کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تربیت مدرس و دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه خوارزمی یا همان تربیت معلم سابق. عضو هیأت علمی دانشگاه کردستان هستم و پیش از این مدیر گروه زبان شناختی زبان و ادبیات کردی این دانشگاه بودم. در ادامه چند سالی رئیس دانشگاه آزاد کردستان شدم و بعد برگشتم به دانشگاه کردستان و مسئولیت پژوهشکده زبان و ادبیات کردی این دانشگاه را عهده دار شدم. بعد از شروع به کار دولت آقای روحانی هم به عنوان رئیس بنیاد نخبگان استان انتخاب شدم و همچنین نماینده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در استان کردستان و رئیس شورای علمی استان هم بودم. 

به نظر می رسد شما بیشتر یک فعال علمی و فرهنگی هستید؟ 

بله من سمت سیاسی نداشته ام. 

شما نخستین چهره اهل سنت هستید که به مسئولیت سفارت منصوب شده اید. همین مسأله بازتاب های متفاوتی در رسانه های داخلی و خارجی یافته است؟ شما خودتان این بازتاب ها را رصد می کنید؟ 

این بازتاب ها طبیعی است به هر حال انقلاب و نظام ما مخالفان و حسودانی دارد همچنان که دوستداران و علاقه مندانی هم دارد. آنها که عناد دارند، مثل گروهک های ضد انقلاب از این مسأله ناخشنود و ناراحت شدند چون فضا را علیه جوسازی های کاذب خود می بینند. مخالفان نظام که همواره روی بحث اقلیت ها مانور می دهند، از برخی اتفاقات داخلی بهره برداری تبلیغاتی می کنند از جمله اینکه نیروهای نخبه اهل سنت یا کرد عهده دار مسئولیت های مهم نمی شوند. اما با این اقدام دولت یازدهم آنها به نوعی خلع سلاح و دچار شوک شدند. گویی اصلاً انتظار چنین اقدامی را نداشتند. اینکه یک چهره علمی دوستدار نظام و انقلاب، اهل سنت و کرد سفیر ایران در دو کشور خارجی شود، برای آنها گران تمام شده است. 

واکنش های داخلی در منطقه را چگونه دیدید؟ 

بر اساس آنچه ما دیدیم، دوستان انقلاب از این کار خوشحال هستند چون هم اصلاح طلبان و هم اصولگرایان معتقدند که اهل سنت هم باید در اداره کشور و امور اجرایی سهیم باشد. از مجموعه نیروهای داخلی کسانی را ندیدیم که مخالف انتخاب من و حرکت دولت باشند. دوستان اصلاح طلب این انتخاب را برگ برنده ای در کارنامه دولت آقای روحانی می دانند و حرکت در مسیر وعده های ایشان. دوستان اصولگرا هم به هر حال باور دارند که در آینده به خیل رأی چند میلیونی اهل سنت نیاز دارند و البته همچون اصلاح طلبان معتقدند که این قبیل رفتارها تقویت نظام و کشور را در پی دارد. در مجموع فضای خرسندی و امیدوارکننده ای در منطقه ایجاد شده و من هم امیدوارم بتوانم ادای دین کنم به کشور، نظام و بخصوص آقای دکتر روحانی که این کار بزرگ را انجام دادند. به طور حتم این اقدام زمینه های تعلق خاطر و همدلی و همزبانی بیشتر مردم و دولت را فراهم می کند. 

گرایش سیاسی شما به طور مشخص چیست؟ 

من در انتخابات به روحانی رأی دادم و به لحاظ بینشی، اصلاح طلب معتدل و میانه رو هستم. دیدگاه های من با برنامه های دولت تدبیر و امید همراه است. ضمن اینکه در سال های جنگ و جهاد و در خدمت به نظام و انقلاب هم آنچه در توانم بوده، انجام داده ام. خانواده ما در کردستان به علاقه مندی به نظام شهره است. 

اطلاع دارید روند انتصاب شما به عنوان «سفیر» چه مراحلی را طی کرد؟ 

انتخاب من یک پروسه یک و نیم ساله را طی کرد. در ابتدای شروع به کار دولت، 17 امام جمعه شهرهای بزرگ اهل سنت در استان های آذربایجان غربی، کردستان و کرمانشاه نامه ای به رئیس جمهوری نوشته بودند که در آن اظهار بیعت، همراهی و برادری با آقای رئیس جمهوری کرده بودند. این نامه به نثر مرحوم آقای مجتهدی امام جمعه سنندج بود. در این نامه من به عنوان رابط علما و نخبگان کردستان با دولت به رئیس جمهوری معرفی شده بودم. در نخستین سالگرد انتخابات 92 که مراسمی در تالار وزارت کشور در تهران برگزار شد، من به عنوان نماینده اقلیت ها و اقوام سخنرانی و اشاره کردم که بیش از 70 درصد مردم کردستان به آقای روحانی رأی داده اند و این رأی حاوی پیام است که هم به روحانی ارادت دارند هم می خواهند در خدمت به مردم و نظام سهم بیشتری داشته باشند. 

بعدتر موضوع انتخاب سفیر از میان اهل سنت کلید خورده بود و گزینه های متعددی مطرح بودند. من هم جزو یکی از گزینه های مطرح بودم چون به زبان خارجی هم مسلط بودم و مورد حمایت علما و نخبگان استان بودم. با این حال در زمان سفر رئیس جمهوری به کردستان این مسأله رسانه ای نشد چون بررسی ها ادامه داشت. اما علما در این سفر در محضر رئیس جمهوری محترم طرح کرده بودند که اهل سنت می خواهند سهم بیشتری در امور داشته باشند. 

پس علما و نخبگان استان کردستان در انتخاب شما یا لااقل معرفی و حمایت از شما نقش قابل توجهی داشته اند؟ در واقع، دولت به پیشنهاد بزرگان اهل سنت کردستان توجه نشان داده است؟ 

بله همین طور است. در حقیقت هیچ جناح سیاسی پیگیر این کار نبود و خود علما و بزرگان و نخبگان استان بودند که از آقای رئیس جمهوری چنین تقاضایی داشتند. البته چندین دیدار و جلسه با دستیار محترم رئیس جمهوری در امور اقوام و اقلیت ها داشتم چون بر اساس نامه مورد اشاره، من رابط علما و نخبگان استان با دولت بودم. فارغ از اینکه من انتخاب شدم یا فرد دیگری از خطه کردستان عهده دار این مسئولیت می شد، نفس کار و جسارت آقای رئیس جمهوری بسیار مهم است. این کار مطابق با قانون اساسی، منشور وفاق دولت و وعده ها و برنامه های دولت تدبیر و امید به اقوام و اقلیت هاست. به نظر من موفقیت بزرگی است برای دولت روحانی که این شهامت را به خرج داد و استارت این کار در دوره ایشان خورده شد. 

نخستین بار چه کسی این خبر را به شما داد؟ 

همان طور که اشاره رفت، روند انتخاب من یک دوره یک و نیم ساله طول کشید. چون گزینه های متعددی مطرح بودند و در نهایت من انتخاب شدم. اولین بار آقای قشقاوی معاون وزیر خارجه با من تماس گرفت و گفت که چند نفر از دوستان اهل سنت برای سفارت کاندیدا هستند و شما هم جزو نامزدها هستید. ایشان گفت که فعلاً داریم بررسی می کنیم. چند روز بعد با مهندس سرمدی قائم مقام وزیر امور خارجه دیدار و گفت وگو کردم که پروسه تأیید و پذیرش شروع شد. چند بار دیگر هم به وزارت خارجه مراجعه کردم و توانمندی ها و قابلیت ها ارزیابی شد تا اینکه تقریباً 6 ماه پیش به من گفتند برای سفارت کامبوج و ویتنام انتخاب شدید. حدود 4 ماه پیش نیز مراحل پذیرش ام توسط کشورهای مقصد انجام شد و مراحل دیگری هم در نهاد ریاست جمهوری و وزارت خارجه طی شده و بعد به من اطلاع داده شد که بیایید برای دریافت استوارنامه. حدود 3 هفته پیش بود که رفتم از تشریفات وزارت خارجه استوارنامه ام را دریافت کردم. 

چه زمانی راهی محل کار جدید می شوید؟ 

پروتکل هایی دارد که ظاهراً 20 الی 30 روزی طول می کشد فکر می کنم به یاری خدا اوایل مهرماه راهی شوم. 

به چه زبان هایی تسلط دارید؟ 

به زبان کردی و فارسی که به صورت تخصصی هم روی آنها کار کرده ام. از آنجا که در دوره ارشد و دکترا روی اقبال لاهوری کار کرده ام، اجباراً به زبان اردو هم مسلط شدم. همچنین به زبان عربی اشراف دارم و ترجمه هم می کنم. به زبان انگلیسی هم تسلط دارم و یکی دو کار ترجمه انگلیسی هم دارم ضمن اینکه در دانشگاه زبان تخصصی هم تدریس کرده ام. 

به نظر می رسد حساسیت های این انتخاب، بار مسئولیت شما را سنگین تر کند، آیا اعتقاد دارید که عملکرد شما می تواند انتخاب های بعدی را هموارتر یا دشوارتر کند؟ 

بله همین طور است. من این توفیق را از جانب خدا می دانم و درایت دولت روحانی. محتاج دعا و همراهی هموطنان هستم. امیدوارم در پیشگاه خدا و خلق او روسفید شوم. 

 

منبع: روزنامه ایران