دلهای ایرانی ها و مصریها را به هم نزدیک کرده بود!

حجت الاسلام حمیدرضا غریب رضا

 

خدا رحمتش کند، او سفیر ایران در همه کشورهای عربی بود...

این جمله سید امین یکی از مصریهای علاقمند به مرحوم سلحشور است. سفیر فرهنگی ایران در همه کشورهای عربی. عبارت زیبایی بود از زبان جوانی مصری که هر چه می خواستم در این مقاله بنویسم را در خود خلاصه کرده بود.

می خواستم بگویم سریال «یوسف پیامبر» فتح المبین سینمای ایران در مصر  بلکه در تمامی جهان اسلام به ویژه کشورهای عربی بود؛ گفتم شاید برخی این توصیف را مبالغه و زیاده گویی بپندارند.

در صفحه شخصی ام در شبکه فیس بوک به زبان عربی تسلیتی را به همراه تصاویری از سریال و مرحوم سلحشور نوشتم و از دوستان مصری و تونسی و عرب زبانم از بقیه کشورها خواستم دل گویه ها و خاطرات شان را برایم بنویسند. این شد که می بینید. ترجمه سخنانشان را برایتان آورده ام. بعد هم اندکی تحلیل و واکاوی چرایی این پیروزی فرهنگی...

برای مطالعه اصل دیدگاه ها به زبان عربی به لینک زیر مراجعه بفرمایید:

https://www.facebook.com/gharibreza12

Adel Abd Elaal: در منزلش با ایشان دیدار کردیم. خدا رحمتش کند. برایش بسیار مهم بود که بداند نگاه مردم مصر به سریال چگونه است. وقتی فهمید که ما و بسیاری از مصریها این سریال را دیده ایم خیلی خوشحال شد.  بسیاری از مردم مصر داستان حضرت موسی را به شکل ساده و زیبایی یاد گرفتند. درباره بازیگری نقش پیامبران در سینما با گفتگو کردیم. ایشان در این باره دیدگاهی داشت که همه به آن احترام گذاشتیم.

گفتیم: با اینکه الازهر فتوا به حرام بودن بازیگری در نقش پیامبران داده است، توجه به این سریال و مشاهده اش نسبت بسیار بالایی در بین مردم مصر داشت. لبخند زیبایی زد و گفت: ما در قرن 21 زندگی می کنیم باید برای این نسل داستان های پیامبران را به شکل روان و ساده بیان کنیم . دیدن بازیگر، توجه بیننده را خیلی بیشتر جلب می کند تا اینکه فقط صدایی بشنود.

گفت: برای مثال در فیلمهای شما مثل فیلم محمد رسول الله برای نشان دادن پیامبر فقط نور نشان داده می شد. حتی صدا هم نداشت. این روش توجه کافی بیننده را به ابعاد شخصیتی پیامبر جلب نخواهد کرد. حتی در تعامل با غرب هم ما باید بتوانیم زندگی پیامبران را ارایه کنیم تا همه دنیا بتواند حقیقت حضرت محمد که رحمت خدا بر جهانیان است را مشاهده کنند.

سلحشور کارگردانی بود که فیلمهایش را نه فقط به جهان عرب و مسلمانان ارایه کرد بلکه باعث شد جهان انسانیت با حقیقت پیامبران الهی آشنا بشود.

محمد حسن: هر کس سریال یوسف پیامبر را می دید، به خوبی تفسیر سوره یوسف را یاد می گرفت و دیگر تفسیر این آیات از ذهنش بیرون نمی رفت.  

Tasbeeh Elzahraa  : شاید نتوانیم بگوییم خاطراتمان از فیلم. چون من و خانواده ام تا الان هم سریال یوسف پیامبر را با همان لذت بار اول می بینیم. بعد از دیدن این فیلم سوره یوسف را به روانی می خوانم و تک تک کلمات آن را می فهمم و توانسته ام بیشتر آیات این سوره را حفظ کنم چون معانی آن را درک می کنم.

Salwa Omar: خدا رحمتش کند.

Alaa El Sonoty    حقیقتا و واقعا دلهای ایرانی ها و مصریها را به هم نزدیک کرده بود.

دیدگاه برخی دوستانم را وقتی که برای اولین باری این سریال در یکی از شبکه های مصری پخش شده بود، به خاطر می آورم. واژه معروفی را برای توصیف سریال به کار می بردند: «این سریال ایرانی است». همین عبارت کافی بود  که برخی انسانهای ساده و جاهل را از دیدن سریال متنفر و پشیمان کند ولی تاثیر سریال قوی تر بود به دلیل اینکه بیشتر مردم مصر یوسف پیامبر را مشاهده کردند. بسیاری از مصریها عکس یوزارسیف را به عنوان تصویر صفحه شخصی خودشان در فیس بوک گذاشتند.

این دیدگاه یکی از مصریها بعد از دیدن فیلم بود:

اسماعیل توفیق:  انصافا نکته ای را باید اعتراف کنم اینکه: دیدگاه من نسبت به شیعه خیلی بد بود ولی بعد از اینکه درباره این سریال مطالبی را شنیدم و فهمیدم تولید ایران است همچنین بعد از اینکه مدتی است وارد این صفحه (صفحه سریال در شبکه اجتماعی فیس بوک) شدم تلاش میکنم حقایق را بهتر بفهمم. خداوند بین دلهای مسلمانان الفت برقرار نماید.

 خیلی مثل او همین نظر را داشتند. خدا رفتگان و زندگانی که در ساخت این کار بزرگ مشارکت داشتند رحمت کند و این سریال را در ترازوی حسناتشان قرار بدهد.

السید الحسنی: رحمت خدا بر او باد. استاد فرج الله یکی از کسانی بود که حقیقت آرمان رسانه را درک کرد. یکی از کسانی بود عمق راهنمایی های رهبر عزیز آیت الله خامنه ای را شناخته، برای انجامش توفیق پیدا کرده بود. از خدا می خواهم هر کس که برای اعتلای آرمان اهل بیت تلاش کند با آنها محشور باشد به اذن الهی .

جعفر الجعفرى: موقع پخش فیلم برخی افراد متعصب نمی خواستند فیلم را ببینند ولی بعد از پخش قسمت های اول به بیننده های پر و پا قرص فیلم تبدیل شدند. یکی از این افراد به من می گفت: این سریال در زندگی من تاثیرگذار بود. هنوز هم شبکه های ماهواره ای مصری تا امروز، این سریال را پخش می کنند.

سید غریب قدیدی: این سریال بسیاری از مصریها را با وجود گرایشهای فکری و دینی متفاوتشان به خود جذب کرده بود. مسلمانان و مسیحیان، بزرگ و کوچک همگی با شور و اشتیاق منتظر رسیدن روز پخش سریال بودند و هر روز درباره قسمت قبلی و حوادث سریال گفتگو می کردند. وقتی مطلع می شدند که این سریال ایرانی است شگفت زده می شدند. خیلی ها ابتدا گمان می کردند که این سریال تولید ترکیه است به همین خاطر تعجب می کردند. تصور نمی کردند که ایران به این سطح از تولید سینمایی رسیده باشد. همین مساله باعث شده بود در اینترنت به دنبال مشاهده فیلمهای دیگر سینمای ایران بروند مثل فیلم مریم مقدس و ... خداوند این درگذشته را به خاطر خدماتش به اسلام و مسلمین رحمت کند.

احمد بداری النقیب:  خدا رحمتش کند و در بهشت بیکران جایش دهد.

Beren Beren: به خاطر از دست دادن گوهر مهری که بین دلهای ملت ایران و مصر انس و الفت ایجاد کرده بود، از خداوند صبر و اجر برای جهان اسلام و عرب خواهانیم. کارگردان عزیز سریال حضرت یوسف پیامبر علیه السلام جناب آقای سلحشور. از خداوند عز و جل امید داریم او را شامل رحمت و بخشایش گسترده اش کند.

یاسر مرسى الجوهرى: سریالی بود که بیشترین حکمت و موعظه را منتقل کرد. بین دو ملت ایران و مصر قرابت فرهنگی ایجاد کرد. من این سریال را خوب دنبال می کردم. رحمت خدا بر او باد. امیدوارم کارهای سینمایی شبیه به این سریال خوب تکرار بشود.

Sayed Fouad: خداوند هنرمند بزرگ سلحشور را رحمت کند.

Tarek Almasry :  هر کس فیلم حضرت یوسف را دیده بود گویی برای اولین بار داستان حضرت یوسف صدیق علیه السلام را به خوبی فراگرفت.

Hussien Ali  : آرزو داشتم قبل از وفاتشان بتوانند سریال حضرت موسی علیه السلام را بسازند. به ویژه اینکه در داستان حضرت موسی وقایع بزرگ و فراوانی اتفاق می افتد . وقتی که موسی به رود نیل می افتد و در خانه فرعون پرورش می یابد تا وقتی که به میقات الهی می رود تا پایان داستان زندگی ایشان. شاید رزوگار سلحشور دیگری را به ما کرامت کند. ان شاء الله

Abed Alrahman Alhassani : ترجمانی را که او با سرانگشتان انسانی، هنرمندانه و اعتقادیش در فیلم هایش به جاگذاشته به ویژه در فیلم یوسف پیامبر، از جانمان به ما نزدیکتر بود. ویژگی های راه پیروز حق و وحدت و مدارای بین برادران دینی را به خوبی ترسیم کرده بود. سلام ما به عطر روح پرنورش باد. برای مصر و ایران زندگی سرشار از خیر و برکت و همکاری تمدنی و انسانی بیشتر و رسیدن به اوج محبت و مودت و صلح را آرزم می کنم. محبت من هدیه به شما و رحمت الهی به روح رفتگان نیکوکارمان باد. 

Ahmed Elbarawi: رحمت خدا بر او باد. در ماه نوامبر گذشته، در خانه اش به دیدارش رفتیم. از خداوند میخواهیم رحمتش کند و او را بیامرزد و در بهشت برین جای دهد.

عمار حمید الزیرجاوی: از خداوند متعال خواهانیم در مقابل کارهای او به ویژه سریال حضرت یوسف پیامبر علیه السلام پاداشی به او بدهد که شایسته رضایت الهی و شایسته کسانی است که در دنیا نیکی و در آخرت نیکی را به دست می آورند. کاری که سلحشور انجام داد برای خداوند متعال بود و باعث معرفت یا هدایت بسیاری از مردم به خداوند سبحان و پیامبران و کتابهای آسمانی خواهد بود.

Mohamed Hassan: با او دیدار کردم. شخصیتی محترم و بلند مرتبه بود خدا رحمتش کند و به او احسان نماید.  

الشیف السید امین : رحمت خدا بر او باد. سفیر ایران در همه کشورهای عربی بود. خدا بهشت را پاداش او قرار بدهد. باذن الله

Basma Salah : هزاران هزار رحمت و نور بر او باد. باقی ماندن فقط مخصوص خداست.

Eman Elkelani Furaha  : سریال یوسف پیامبر از عالی ترین سریال هایی بود که در طول عمرم دیدم. با این که دوبله انگلیسی سریال را دیدم ولی در قله زیبایی بود. خداوند این سریال را در تراوزی نیکوکاریهایش قرار بدهد و در میانه بهشت برین جایش دهد.

زهراء أحمد: اول: اینکه خداوند استاد سلحشور را رحمت کند و با کسانی که دوست داشت یعنی محمد و خاندان پاکش که بهترین همنشینان هستند محشور نماید.

دوم: درباره خاطراتم از سریال یوسف پیامبر باید بگویم: این فیلم ما را از روند روتین سریال های دینی بیرون آورد و در افق جدیدی به پرواز درآورد. متوجه شدیم اگر چهره پیامبران در یک فیلم دراماتیک به نمایش گذاشته شود به شرطی که بازیگر بعدها نقشی منافی با اخلاق اسلامی در سینما نداشته باشد، اتفاق بدی نخواهد افتاد.

سوم: اینکه مادرم 90 سال سن دارد. بیننده قوی این سریال بود بلکه چند بار سریال را مشاهده کرد. به من می گفت: فیلم حضرت یوسف را دوباره پخش نمی کنند؟

خانواده های فامیل من در تونس این سریال را در ماه مبارک رمضان مشاهده کردند. در عید فطر که دور همدیگر جمع شده ایم تمامی گفتگوهای کوچک و بزرگ خانواده درباره این سریال بود. این مساله اگر بیانگر چیزی باشد بیانگر این است که سریال در قلب توده ها نفوذ و در آنجا مستقر شده است.

با شور و اشتیاق منتظر کامل شدن فیلم حضرت موسی علیه السلام بودیم ولی قضا و قدر سرعت بیشتری داشت. امیدواریم این سریال هم به زودی به پایان برسد و از تولید دیگری از این کارگردان ارزشمند که رحمت الهی بر او باد، استفاده کنیم و یقینا این حرکت تکریم ایشان خواهد بود.

Omou Oussama Messaoudi  : خدا رحمتش کند. سریال یوسف پیامبر کاری ارزشمند بود که تحسین هر بیینده ای را از بینندگان در کشور ما تونس برانگیخت. خدا این عزیز درگذشته را مشمول رحمت گسترده اش گرداند و در باغهای بهشتیش به همراه پیامبران و صدیقان جا دهد.

Mahmoud Bofon: سریال یوسف پیامبر علیه السلام و کارگردان این سریال که رحمت الهی بر او باد، برای ملت مصر، عظمت ملت و رهبران ایران و میزان محبتشان به کشور مصر را نمایش کشید.  بر اساس همین محبت هم بهترین هدیه یعنی سریال یوسف پیامبر را به آنها تقدیم کرد. از شما تشکر می کنیم.  

 Alaa El Sonoty: خدا رحمتش کند. در مصر از دیدن این سریال بسیار لذت می بردیم. من در منطقه البدرشین ساکن هستم در کنار سیلوهایی که حضرت یوسف علیه السلام برای ذخیره کردن گندم از آن استفاده می کرد. خداوند هر دو را رحمت کند. هر وقت دوربین خریدم از این منطقه و سیلوها و زندان و مکانی که حضرت یوسف در آن زندگی می کرد عکس می گیرم و برایتان ارسال خواهم کرد.

حجی ربیع المالکی: هنرمندی کارآمد بود خداوند رحمتش کند و با پیامبران محشور شود.

Maher Khalil : سریال بسیار ارزشمندی بود. مثل فیلم های حسن الامام نبود که به دروغ او را کارگردان فیلمهای ارزشمند می خوانند. همه فیلمهایش گناه و رقص است. مصریها کی می خواهند معنای فیلمهای ارزشمند را دریابند!!

محمد الساهر مولانا : سریال یوسف پیامبر یکی از ارزشمندترین کارهای سینمایی در تمامی ابعاد بود که تا به حال ما مصریها مشاهده کرده بودیم. خداوند این کارگردان را رحمت کند و به او پاداش خیر به خاطر همه خوبی هایش عطا کند.

Ben Khlifa : رحمت خدا بر او باد. محبت و شیفتگی ما را نسبت به یوسف پیامبر علیه السلام بیشتر کرد.

Khaled Mohie Eldin: لا اله الا الله . خداوند مشمول رحمت گسترده اش بگرداند.

جیهان حسین: خاطره من این است که این سریال باعث شد در گام اول جمهوری اسلامی را و سپس خواهران شیعه ام را بشناسم و در پایان داستان به خودم ختم شد. برنامه ای تلویزیونی را مشاهده کردم که مهمان برنامه آقای مصطفی زمانی بود. خدا حفظش کند. در پایان دیدار گفت: «در پناه ولایت امیرمومنان باشید که راه حق است. یا علی» بعد از این برنامه یک هفته مطالعه مستمر درباره امام علی علیه السلام در کتابهای اهل سنت داشتم. و در پایان شهادت دام : اشهد ان علیا ولی الله

Omymah Al Shafie: خداوند رحمتش کند و این سریال را در ترازوی حسناتش قرار بدهد.

Samar Aboeneen: انا لله و انا الیه راجعون. باقی ماندن مخصوص خداست.

زینب الحوراء: همه از خداییم و به سوی او بازخواهیم گشت. هیچ خواست و اراده ای به جز خواست و اراده خداوند محقق نخواهد شد. کارگردان مشهور، هنرمند نوآور و آرمانگرا و مومن و انقلابی . اینها القابی است که اگر به زبان بیایید مستقیما بر استاد گرانقدرمان مرحوم فرج الله سلحشور صدق خواهد کرد. رضوان الهی شامل حال او باد. واقعا رحلت زودهنگامش برای ما بسیار دردناک بود. سلحشور را با سریال زیبایش یوسف پیامبر شناختیم. سریالی که توانست زندگی معطر یکی از پیامبران بزرگ الهی و داستانی از قرآن را که خداوند از آن به بهترین داستان تعبیر کرده، برای ما به نمایش بکشد.

حقیقت این است که این شخصیت عزیز دست بر روی قصه ای گذاشت که می توان از آن به عنوان قانون اساسی زندگی یاد کرد. با کمال تاسف برخی این داستان را با روشی نادرست بیان می کنند. کمترین توصیف ما نسبت به روش آنها این است که سطحی است. حتی برخی گفته اند این سوره قرآنی را برای کودکان تعریف نکنید و علت های عجیب تری را برای این مدعای خود بیان می کنند.

یوسف پیامبر سریال بسیار ارزشمندی است که افراد زیادی در جهان آن را مشاهده کردند. بسیاری با استفاده از این فیلم با مسایل اساسی زندگی به شکل کامل آشنا شدند. انتهای این فیلم بسیار بسیار متفاوت بود چون با یاد مولای ما بقیت الله حضرت مهدی عج به پایان رسید.

همانگونه که سید امام خامنه ای(سایه اش بر سرمان مستدام باد) بیان کرد حقیقتا سلحشور پدیده ای فراتر از حلقه وصل بین ایران و مصر بود. این شخصیت عزیز واقعا حلقه وصل بین جهان پاکی ها و طهارت تجسم یافته در زندگی پیامبران الهی علیهم السلام و بین بندگان خدا بود.

فرج الله سلحشور ای عزیز دل ما، خدا شاهد است به همان میزان که شما عاشق راه حسینی هستید،  رنج فراقت و فقدان تو و عزیز دیگرمان غنضفر رکن آبادی و همه تک سواران حضرت زینب و مدافعان حرم در سوریه و عراق برای ما دردناک است. همگی با راه و شیوه خاص خود در این خط مقدس پیش رفتید و با نثار خون حسینی که در رگهایتان جریان داشت راه امام خمینی بزرگ(قدس الله نفسه الزکیه) را حفظ کردید.

تو را به خدایی می سپاریم که بهترین امانت دار است و از خدا می خواهیم که تو را با کسانی محشور کند که زندگی پربرکتت را نذر آنها کردی... فرج الله سلحشور نامی است که در قلب ها و اندیشه ها و روحمان با حروفی از نور حک شده است. چرا اینگونه نباشد در حالی که او دیدگانمان را به نور هدایت گشود... ای فرزندان ولایت و تک سواران شجاعش خبر رحلتتان دلهایمان را خون کرد... از خدا خواهانم که در فرج مولای ما ولی الله الاعظم تعجیل کند... در پایان خطاب به روح پاکت می گویم: ای عزیز خداوند چهره ات را روشن نماید و جایگاهت را بالا ببرد و همنشینی پیامبران و اولیاء و شهیدان و صدیقان را روزیت گرداند که آنان بهترین دوست و همنشیند و خانواده ات را صبر و اجر بر این مصیبت عطا نماید.

 

تحلیل:

فکر می کنم با ترجمه گفته های دوستان مصری و تونسی و عراقی و لبنانی  و... دیگر نیازی به ارایه تحلیل جدیدی در این نوشتار نیست . این دل نوشته ها هم احساسات پاک این عزیزان بود و هم دربردارنده تحلیلشان از موفقیت این سریال و کارگردانش در جهان عرب .

ولی اطلاع شما خوانندگان عزیز از مطالب زیر خالی از لطف نیست:

 

بازنشر فیلم در شبکه یوتیوپ:

تمامی قسمت های سریال در کانال های مختلف و متعدد یوتیوپ منتشر شده است که بعد از جستجو اسم عربی فیلم یعنی «یوسف الصدیق» ملاحظه می فرمایید تعداد دفعات مشاهده شدن هر قسمت  از بیش از 300 هزار تا بیش از یک میلیون و پانصد هزار به تفاوت معروف بودن کانال یوتیوپی نوسان دارد.  اگر جمع همه بازدیدها را در همه کانالها محاسبه کنیم صدهامیلیون بار فقط از طریق شبکه یوتیوپ به زبان عربی مشاهده شده است.

آمار ارایه شده فقط در جستجوی دوبله عربی فیلم یعنی واژه یوسف الصدیق بوده اگر جستجو به زبانهای دیگر را هم به این آمار بیافزایید بسیار بالاتر خواهد بود.

البته انتشار الکترونیک این فیلم فقط به شبکه یوتیوپ منحصر نبوده است، بلکه شبکه های متعدد دیگری که به شکل تخصصی فیلم منتشر می کنند این فیلم را پخش کرده اند.

 

مسابقه شبکه های ماهواره ای برای پخش:

وقتی برای اولین بار دوبله سریال در شبکه الکوثر پخش می شد، سی دی ضبط شده دستی فیلم در بازارهای عراق و برخی کشورهای دیگر توسط دست فروشها به فروش می رسید.

شبکه های ماهواره ای فراوانی در مصر و بقیه کشورهای عربی برای پخش فیلم با هم رقابت می کردند. در تالارهای گفتگو و شبکه های اجتماعی ساعات پخش سریال در این شبکه ها با اشتیاق فراوان سوال و طرح می شد و دست به دست می گشت. فهرست زیر شبکه هایی است که مطلع شدم این سریال را پخش کرده است ولی قاعدتا این لیست ناقص می باشد و شبکه های بیشتری به پخش فیلم پرداخته اند: 

الکوثر(ایران)

الولایه(ایران)

المنار (لبنان)

 دراما المصریه(مصر)

 اوسکار دراما(مصر)

 شبکه میلودی(مصر) 

شبکه تایم میکس (مصر)

کاریو دراما(مصر)

دنیا الفضائیه(سوریه)

نسمه تی فی (تونس)

الفرات(عراق)

دیالی(عراق)

عراق المستقبل(عراق)

 

صفحه سریال در شبکه های اجتماعی

چند صفحه برای این سریال در شبکه های اجتماعی ایجاد شده بود که مهمترین آنها پیج (مسلسل النبی یوسف الصدیق) بود. این صفحه 42328 نفر پسند دارد از سال 2011 فعالیت می کرد و عکسها و قطعاتی از فیلم حضرت یوسف و اطلاع رسانی اخبار مرتبط با فیلم را انجام می داد.

این صفحه علاوه بر انتشار عکسها از برخی بخشهای فیلم و طرح بحث و سوال هوشمند درباره فیلم و دریافت دیدگاه مخاطبان به ایران شناسی هم پرداخته بود. آداب و رسوم ایران، پیشرفتها، هنرمندان و ... که مورد استقبال بسیاری واقع شده است.

ما هم در پایان از خداوند متعال رحمت و مغفرت را برای این عزیز خواهانیم و امیدواریم سینمای ایران بتواند شخصیت هایی را بانگاه جهانی برای عرضه آثاری بین المللی به جهان اسلام مخصوصا جهان عرب تربیت کند تا شاید بتوانند با آثار ارزشمند فکری و فرهنگی خودآثار منفی موجهای سهمگین اسلام هراسی و شیعه هراسی و ایران هراسی را خنثی کنند.