فضای ایران چه در اهل سنت و چه در میان شیعه تاثیر دارد. در کشمیر ایران را طلایه دار وحدت می دانند. هفته وحدت در کشمیر توسط خود اهل سنت برگزار می شود. روابط فرهنگی نزدیک ایران و کشمیر در همگرایی اهل سنت و ایران خیلی موثر بوده است. مثلا خیلی از اهل سنت می گویند که ما اهل همدان هستیم، اهل کاشان هستیم و ...
مردم کشمیر هند به روحانیون خود به جای «حجت الاسلام» می گویند «مولانا». مولانا حکیم سجاد حسین و مولانا مقبول دو تن از روحانیون شیعه کشمیر هستند که برای ما از فضای کشمیر و نوع روابط شیعه و سنی در آن دیار گفتند:
سلفی ها هم در مجالس شیعیان شرکت می کنند
از ابتدا در کشمیر بین شیعه و سنی هماهنگی هایی بوده است. البته در زمان هایی اختلاف هایی بوده است که آن هم به دلیل سیاست های حکومت ها بوده است. اما از 100 سال اخیر الحمدلله کشمیر وضعیت خیلی خوب است.
در 20 – 30 سال اخیر اوضاع بهتر هم شده است. مثلا قبل از آن سابقه نداشته که یک عالم سنّی در مراسمات شیعیان سخنرانی کند ولی الان این اتفاق می افتد. حتی آنهایی که رویکرد سلفی دارند در مجالس ما مثل جلسات قرآن شرکت می کنند. ما نیز در برنامه های آنان شرکت می کنیم و علمای ما در مراسمات آنها سخنرانی می کنند.
کسانی هم که بخواهند زمینه های اختلاف را ایجاد کنند جلویش را می گیریم. مثلا بعضی خواسته اند اهانت به مقدسات اهل سنت را دامن بزنند که سعی کرده ایم با آن مقابله کنیم. کلا ضرباتی که شیعیان در شبه قاره می خورند به بهانه توهین به مقدسات اهل سنت است ولی الحمدلله در کشمیر اوضاع از این جهت خیلی بهتر است.
فضای ایران هم در اهل سنت و هم در شیعیان موثر است
فضای ایران چه در اهل سنت و چه در میان شیعه تاثیر دارد. در کشمیر ایران را طلایه دار وحدت می دانند. هفته وحدت در کشمیر توسط خود اهل سنت برگزار می شود. روابط فرهنگی نزدیک ایران و کشمیر در همگرایی اهل سنت و ایران خیلی موثر بوده است. مثلا خیلی از اهل سنت می گویند که ما اهل همدان هستیم، اهل کاشان هستیم و ...
حتی بعضی از علمای اهل سنت گلایه می کنند که چرا مثلا برای کنفرانس وحدت ما را دعوت نکرده اید، چرا فلانی را به ایران برده اید و من را نبردید! یعنی خیلی دوست دارند به ایران بیایند و ایران را ببینند.
جماعت اسلامی که از جمله گروه های مهم اهل سنت است، از ابتدا متاثر از انقلاب اسلامی بود. وقتی در ایران انقلاب شد، ایران واقعا در کشمیر سرمایه گذاری کرد و دارد ثمره اش را در همگرایی شیعه و سنی می بیند. در این زمینه باید از دانشجویان ایرانی دانشگاه های کشمیر یاد کنیم که از ابتدای انقلاب با اهل سنت کشمیر روابط نزدیک و صمیمانه برقرار کردند و مراسمات و جلسات مشترک با آنها می گرفتند.
اهل سنت کشمیر به سخنرانی های رهبر انقلاب گوش می دهند. شبکه های پرس تی وی و سحر صداوسیمای ایران را می بینند.
رهبر انقلاب که به کشمیر آمدند...
وقتی مقام معظم رهبری در دوران ریاست جمهوری شان به کشمیر آمدند، نرفتند در مسجد شیعیان نماز بخوانند. بلکه مستقیم به مسجد جامع اهل سنت کشمیر رفتند و در نماز جمعه اهل سنت شرکت کردند. اینها خیلی موثر بوده است.
نکته مهم دیگر این است که اهل سنت کشمیر خیلی به اهل بیت «ع» محبت دارند و این هم باعث نزدیکی شیعه و سنی شده است. الان در روزهای تاسوعا و عاشورا روحانیون سنّی به سخنرانی درباره امام حسین «ع» و قیام عاشورا سخنرانی می پردازند.
اهل سنت می گویند بدون اهل بیت «ع» نمی شود به جایی رسید. در ایام محرم داشتم یک مسیری را می رفتم. دقت کردم در اکثر مساجد اهل سنت صحبت از «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فی القربی» بود. آنها در همه خطبه ها نام اهل بیت «ع» را می آورند. نذر کردن برای اهل بیت «ع» در میان آنها خیلی وجود دارد.
موضوع موثر دیگر در همگرایی شیعه و سنی این است که اکثریت کشمیر مسلمان است و به همین خاطر با دولت هند مشکل دارند. دولت هند هم می خواهد بین مسلمانان اختلاف بیندازد. لذا مسلمانان می گویند که ما باید در برابر سیاست های هند متحد باشیم.
تاثیر تبلیغات ضدایرانی رسانه ها
تبلیغات ضدایرانی رسانه ها هم تاثیری در میان اهل سنت کشمیر ندارد. مثلا رهبران اهل سنت رسما اعدام شیخ نمر را محکوم کردند.
خبر تخریب بخشی از نمازخانه اهل سنت در تهران در کشمیر هم منتشر شد و در روزنامه ها هم آمد. اهل حدیث آنجا علیه ایران بیانیه دادند. ولی سفیر ایران در دهلی توضیحاتی در این باره داد و به همین خاطر اهل سنت هم تقریبا قانع شدند.
چند وقت قبل یک روزنامه ای خبر اعدام های گسترده در ایران را منتشر کرد! بعد مردم اعتراض کردند و مجبور شد اصلاحیه بزند و بگوید آن خبر اشتباه بوده است.
روابط اجتماعی عامه مردم شیعه و سنی هم تقریبا خوب است. در مساجد همدیگر شرکت می کنند. البته خیلی ها هستند که غذای شیعه را نمی خورند ولی در مسجد شیعه نماز می خوانند. ولی در مجموع فضای وحدت حاکم است.
جریانات افراطی شیعه هم وارد کشمیر شده اند و کار می کنند. ولی عموم مردم صحبت های تفرقه افکنانه را نمی پذیرند. تا خطیبی علیه اهل سنت صحبت کند یا مسائل حساسیت برانگیز را بیان کند، مردم به او اعتراض می کنند و می گویند رهبر راضی نیست که این مباحث مطرح شود.
ظرفیت تقریبی حوزه های علمیه اهل سنت کشمیر
کشمیر حدود دوازده میلیون جمعیت دارد که فقط یک میلیون آن شیعه هستند. اکثر جمعیت کشمیر سنّی اند. اهل سنت کشمیر اکثرا دیوبندی هستند. مدارس علمیه قوی ای دارند. طلابی که در این مدارس تربیت می شوند غالبا معتدل و تقریبی هستند. لذا مدارس علمیه اهل سنت کشمیر این ظرفیت را دارد که تبدیل شود به مرکز پرورش طلبه معتدل و تقریبی.
یکی از آقایان اهل سنت که رهبر اهل حدیث آنجا بود با شیعیان رفت و آمد داشت و سخنرانی می کرد. ایشان را به قتل رساندند. یکی از دلایل قتل ایشان ارتباط خوبش با شیعیان بود. ایشان در میان اهل حدیث فرد معتدلی بود. وقتی ایشان کشته شد جریان تندرو اهل حدیث حاکم شد. اهل حدیث و دیوبندی ها با هم مخالفند. اکثریت دیوبندی اند و فقط 10 درصد اهل حدیث هستند.
رهبران اهل سنت در کشمیر انسان های منصفی هستند و اگر کسی در جایی اختلاف افکنی کند سریعا محکوم می کنند و سعی می کنند جلویش را بگیرند. الان چند موسسه اهل سنت وجود دارد فقط با این هدف که جلوی تفکرات وهابی را در جامعه کشمیر بگیرند.