هیثم جواد الحداد

بندگان خدا خداوند این امت را از محنت و دردسر تفرقه بر حذر داشته است و برایشان بیان کرده که تفرقه سبب هلاکت است، در آیه 65 سوره انعام می فرماید: قُلْ هُوَ القَادِرُ عَلَى أَن یَبْعَثَ عَلَیْکُمْ عَذَاباً مِّن فَوْقِکُمْ أَوْ مِن تَحْتِ أَرْجُلِکُمْ أَوْ یَلْبِسَکُمْ شِیَعاً ویُذِیقَ بعْضَکُم بَأْسَ بَعْضٍ انظُرْ کـَـیْـفَ نُـصَـرِّفُ الآیَاتِ لَـعَـلَّـهُـمْ یَفْقَهُونَ.

بگو اى محمد!خدا قادر است بر اینکه برانگیزد بر شما عذابى از بالاى سرتان و یا از زیر پایتان و یا گروه گروه کند شما را و بچشاند به بعضى از شما آزار بعضى دیگر را. ببین چگونه میگردانیم آیات خود را، شاید ایشان بفهمند.

 

و از روش های قرآن در تشویق به اجتماع این است که خداوند فرموده از اخص صفات مومنین این است که بعضی از آنها اولیاء بعضی دیگر هستند، در آیه 71 سوره توبه می فرماید: وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاء بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنکَرِ وَیُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُؤْتُونَ الزَّکَاةَ وَیُطِیعُونَ اللّهَ وَرَسُولَهُ أُوْلَـئِکَ سَیَرْحَمُهُمُ اللّهُ إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ.

مردان و زنان مؤمن بعض از ایشان اولیاء بعض دیگرند، امر به معروف مى‏ کنند و از منکر نهى‏ مى‏نمایند و نماز به پا مى ‏دارند و زکات مى ‏پردازند و خدا و رسولش را اطاعت مى ‏کنند، آنها را خدا به زودى‏ مشمول رحمت خود مى‏ کند،که خدا مقتدریست شایسته‏ کار.

 

از روش های شریعت در تشویق به وحدت بین مسلمانان برحذر بودن شریعت از مخالفت و تفرقه بین اجتماع است، در سنن ترمذی از ابن عمر نقل شده که گفت عمر در خطبه ای به ما گفت مقام من بین شما مثل مقام رسول خدا بینمان است سپس در خطبه ای: «عَلَیْکُمْ بِالْجَمَاعَةِ، وَإِیَّاکُمْ وَالْفُرْقَةَ، فَإِنَّ الشَّیْطَانَ مَعَ الْوَاحِدِ، وَهُوَ مِنْ الِاثْنَیْنِ أَبْعَدُ، مَنْ أَرَادَ بُحْبُوحَةَ الْجَنَّةِ فَلْیَلْزَمْ الْجَمَاعَةَ، مَنْ سَرَّتْهُ حَسَنَتُهُ وَسَاءَتْهُ سَیِّئَتُهُ، فَذَلِکُمْ الْمُؤْمِنُ».

گفت بر شما باد به جماعت و دروری از تفرقه، همانا شیطان با تنهایی است و از اجتماع دور است کسی که بهشت را اراده دارد با اجتماع باشد .

 

شریعت از اینکه مسلمانی برادر مسلمان خود را ترک کند نهی کرده است و امر کرده که مسلمانان آن دو را به هم آشتی دهند، تا محبت شیوع پیدا کند، و اسلام امر کرده به نماز جماعت و عذر کسی در ترک آن پذیرفته نیست مگر در سخت ترین حالت باشد و همچنین نهی کرده از اینکه فردی تنها مسافرت کند و از تنها در خانه بودننهی کرده است .

 

ای مومنان اگر اتحاد دارای منافع فراوان نبود خداوند آنرا واجب نمی کرد. بنابراین هم عقل و هم نقل صریح بر وجوب اتحاد بین مسلمانان دلالت می کند. عقلاء هر ملت و کشوری چه از قدیم یا زمان حاضر اتفاق نظر دارند که اتحاد راه عزت و پیروزی است. مومنان تاریخ شهادت می دهد که از مهمترین علل شکست دولت ها وجود اختلاف عقیده و تفرقه بین ملت شان بوده است.

 

علت اینکه خلافت عباسی ساقط شد این بود که در آن زمان بین دولت های اسلامی تفرقه وجود داشت و در نتیجه دولت آل بویه و دیگر ممالک و در دولت شام بوجود آمدند و خلافت عباسی یک دولت متفرق در عالم اسلام شد، و زمانی که مغول به بغداد حمله کرد کسی غیر از اهل بغداد در برابر حملات آنها مقاومت نکرد و مغول کشتار وسیعی براه انداخت تا جایی که تعداد زیادی از مورخین نقل کرده اند حدود هشتصد هزار نفر کشته شدند.

 

و دولت اسلامی در آندلس از بین رفت زیرا بین دولتهایش اختلاف وجود داشت.

 

و دولت عثمانی ساقط نشد مگر بعد از اینکه صلیبیون بین سردمداران آن اختلاف انداخت.

 

و امروز هم عالم اسلام به دولتهایی متفرق شده و تاریخ در حال تکرار است.

 

و دشمنان یک امت بر آنها استیلاء پیدا نمی کنند مگر بعد از اینکه قوت بین صفوفشان را به ضعف بکشانند.

 

غرب مسیحی فهمید که اتحاد هر امتی که باشد - فرقی نمی کند چه امتی - برای او خطرناک است لذا نتوانست این امر را کتمان کند و شروع به لشکرکشی با تمام قوا کرد تا بتواند راحت و آسایش را از دولت ها بگیرد و برای عالم اسلام هم هر لحظه دشمنی جدید بوجود می آورد و می ترسد که شاید عالم اسلام از خواب غفلت تفرقه بیدار شوند و به وحدت بین خود باز گردند و لذا تلاش می کند از هر راهی شده مانع وحدت عالم اسلام شود.

 

خداوند راست گفته در قرآن کریم آیه 120 سوره آل عمران: إِن تَمْسَسْکُمْ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَإِن تُصِبْکُمْ سَیّئَةٌ یَفْرَحُواْ بِهَا

اگر خیرى به شما برسد آنها ناراحت مى‏ شوند و اگر مصیبتى برسد خوشحال مى ‏گردند.

قتاده می گوید حسنه همان الفت و اتحاد است و سیئه تفرقه و اختلاف است.

 

غرب تمام تلاش خود را می کند برای اینکه بین مسلمانان تفرقه ایجاد کند. مانند آنچه در شمال عراق و یا در جنوب سودان و همچنین در جنوب لبنان انجام می دهد و بعد از اینکه باعث انقسام در بوسنی شد، شروع به جدایی در اندونسی کرد و ....

 

مومنان مصالح وحدت و مفاسد تفرقه بیان شد و شریعت اسلامی برای رسیدن بندگان به مصالح خود در دو جهان آمده است و بدست آوردن این مصالح هم مصالح دیگری به دنبال دارد و تفرقه را دفع می کند و آنچه واجبی با آن کامل می شود هم واجب است. بنابراین می گوئیم وجوب وحدت بین مسلمانان با نصوص متواتر قرآن و سنت ثابت است و این وجوب با عقل و نظر صحیح هم ثابت است.

 

به قول ابن تیمیه: این اصل بزرگ یعنی چنگ زدن همه به ریسمان الهی و عدم تفرقه از بزرگترین اصول اسلام است و از عظیم ترین گفته های خداوند در قرآن کریم است و از بزرگترین مواردی است که هر کس آن را ترک کند، مذمت کرده است. چه از اهل کتاب باشد یا نباشد و از بزرگترین وصایای پیامبر اسلام چه در بیانات عمومی یا خصوصی ایشان است. مثل فرمایش ایشان که فرمود: «علیکم بالجماعة فإن ید الله على الجماعة» یعنی بر شما باد به جماعت همانا دست خداوند با جماعت است.

 

و مفسده ای که در این امت و دیگر امت ها واقع شده، تفرقه و اختلاف است و همانا بین امیران و علمائشان واقع شده است و فقط خداوند به آن آگاه است. گرچه بعضی از این موارد به خاطر تلاشی که فرد داشته اما به خطا رفته یا به خاطر حسناتی که دارد یا به خاطر توبه و... شامل عفو الهی می شود ولی می دانیم که این از بزرگترین اصول اسلام است.

 

اهمیت وحدت بین مسلمانان - بخش اول