جریان اسلام برائتی، با پایبندی به اصول خود، مشی دوگانه ای را در برابر اندیشه انقلاب اسلامی اتخاذ کرده است .ایشان که سابقه ی انقلابی چندانی ندارند و در پیروزی انقلاب نقشی نداشته اند، در تداوم مسیر انقلاب نیز همراهی چندانی از خود نشان نداده اند
سیدمحسن طباطبایی فر
جریان اسلام برائتی، با پایبندی به اصول خود، مشی دوگانه ای را در برابر اندیشه انقلاب اسلامی اتخاذ کرده است .ایشان که سابقه ی انقلابی چندانی ندارند و در پیروزی انقلاب نقشی نداشته اند، در تداوم مسیر انقلاب نیز همراهی چندانی از خود نشان نداده اند و البته در این میان جریان ولایتی، رویکرد مناسب تری نسبت به جریان انسدادی دارد.
مخالفت با عمل و اندیشه انقلاب اسلامی
آیات، یعسوب الدین رستگار جویباری و سید صادق شیرازی، به نمایندگی از جریان انسدادی، نظریات و فتاوای متعددی در مخالفت با عمل و اندیشه انقلاب اسلامی ابراز داشتند. جویباری از باب امر به معروف و نهی از منکر، به بحث فقهی در باره ی اجتماعیات می پردازد. او بهبودی امور و وضع معاش و تعالی فکری فرهنگی مسلمانان را بر هر مسلمانی واجب می داند(1) و معتقد است باید روابط و نظام حقوقی جامعه، بر اساس آموزه های اخلاقی و فقهی دین اسلام تنظیم گردد.(2) وی در مقابل ولایت فقها، ولایت عامه را مطرح و به دنبال تحقق جامعه دینی است؛ از این رو با هرآنچه مانع این هدف باشد به مخالفت برمی خیزد. از حیث نظری، حذف کلمه ی«حقه» از مذهب تشیع در پیش نویس قانون اساسی، ابهام در مفهوم ولایت فقیه، طرح بند جیم و دال(مبنی بر القای مالکیت خصوصی) در شورای انقلاب از مهمترین محورهای مورد مناقشه از سوی جویباری است. برخی از عملکردهای انقلابیان نیز با تفکرات جویباری مطابقت ندارد.
برای نمونه او معتقد است برای اجرا ی حدود الهی و اقامه ی تعزیرات اسلامی در زمان غیبت امام زمام علیه السلام بر مجتهد جامع الشرایط واجب است(3) و نباید به بهانه ی واهمه داشتن از حقوق بشر، اجرای حدود الهی به همان سبک و سیاق گذشته تعطیل گردد؛(4) بنابراین کسانی که اجرای حدود الهی در ملا عام را موجب وهن اسلام می دانند، نه معنای فقاهت را می دانند و نه به درکی از فلسفه احکام رسیده اند.(5)
این دیدگاه اکثر برنامه های صدا وسیما را دارای حرمت شرعی، مفاسد اخلاقی فراوان و حرام می داند.(6) او ایده ی تنظیم خانواده را توطئه ی بیگانگان برای انقراض شیعیان و نسل کشی شیعه تحلیل می کند که روحانی نماهای شیعی ایران را گول زده است. ایشان با تاکید بر آنکه زمان تابع حکم است و نه حکم تابع زمان، به مخالفت با برخی از احکام صادره از سوی جریان اجتهاد پویا پرداخت.
جویباری نظر امام خمینی(ره) درباره ی حلیت شطرنج را این گونه نقد می کند:«آیا حضرت ولی عصر روحی له الفدا.العیاذ بالله، مثل شما می فرماید:شطرنج برای تمرین فکری اشکال ندارد؟ حرام خدا را حلال کردن، و حلال خدا را حرام نمودن اشکال ندارد؟ عبادت را تعطیل نمودن اشکال ندارد؟»(7)
مخالفت با نظام و اندیشه های امام خمینی(ره)
جویباری به اقتضای گرایش انسدادی اش، بیشترین حمله را به نظام، به سبب طرح شعار وحدت بین شیعه و سنی و تعیین هفته ای به همین نام دارد. وی در سال 1382 با تدوین و چاپ غیرقانونی کتاب «حقیقت وحدت در دین» و «حکمت عیدالزهرا سلام الله علیها» بانیان و طراحان هفته وحدت را جاهل و نادان به حقیقت دین اسلام، نامحرم با خالق خویش، دور از مفهوم انسانیت و یا خودفروخته، خودباخته، فرومایه، مزدور و عامل مستقیم یا غیر مستقیم بیگانه برشمرد.(8) توزیع این کتاب که حاوی تهمت های فراوانی علیه خلفای اهل سنت بود، در مناطق سنی نشین، موجی از اختلافات مذهبی را دامن زد و نهایتا منجر به دستگیری و زندانی شدن جویباری شد. وی پس از آزادی از زندان، صریح و بی پرده به مخالفت با نظام و اندیشه های امام خمینی(ره) پرداخت. او در این مقطع ولایت فقیه را به معنای نظارت و نه دخالت در حکومت معنا کرد.(9) جویباری با توهین های مکرر به امام خمینی(ره) مدعی شد: «انقلاب رجّاله گان از روی حجرالانقلاب در مدرسه فیضیه ی قم، با مبارزه ی مسلحانه و ترور و آدم کشی و آدم ربایی و گروگان گیری و هتک حرمت به مرجعیت دینی و مذهب شیعه آغاز شد.»(10)
در نهایت جویباری به علما توصیه می کند، طبق روایت «اذا ظهرت البدع فی امتی، فلیظهر العالم علمه، فمن لم یفعل فعلیه لعنة الله» به گل کاری های کنار خیابان ها و فضاهای سبز جاده ها و... دل خوش نکنند، بلکه به «تخریب اسلام و اعتقاد ملت، غارت و نابودی مملکت ایران و گریز از بلوک غرب خداپرستان و غلتیدن در آغوش شرق بی خدایان» توجه کنند.(11) با این شرایط می توان گفت رستگار جویباری، فاصله ی زیادی با اندیشه انقلاب اسلامی و تئوری های رهبران آن گرفته است.
دقت در دو گانه های ذیل، تا اندازه ای گویای فاصله میان این دو جریان است.
اظهار نظرهای رستگار جویباری |
اظهارات امام خمینی(ره)
|
(امام)خمینی از انقلاب ...دو برنامه بسیار خطرناک برای اسلام و مسلمین و روحانیت شیعه و مردم جهان دارد: 1.کمونیستی به نام اسلام که به مشوه شدن دین مبین اسلام می انجامد. 2.وهابیت به نام شیعه که به درگیری و فتنه فراگیر جهانی منتهی می گردد.(12) |
دستهای دیگر از روحانی نماهایی که قبل از انقلاب دین را از سیاست جدا می دانستند...یک مرتبه متدین شده و به روحانیون عزیز و شریفی که برای اسلام آن همه زجر و آوارگی و زندان وتبعید کشیدند، تهمت وهابیت و بدتر از وهابیت زدند. دیروز مقدس نماهای بی شعور می گفتند دین از سیاست جدا است و مبارزه با شاه حرام است، امروز می گویند مسوولین نظام کمونیست شدند. |
(خطاب به علما) به پارک های مراکز فحشا و جرایم وبه مترو های محالّ قول ها و قرارها و مدار های فساد و به رسانه های گروهی گمراهی دل خوش کرده اید؟(13) | تا دیروز مشروب فروشی ها و فساد و فحشا و فسق و حکومت ظالمان برای ظهور امام زمانارواحناه فداه. را مفید و راه گشا می دانستند، امروز از اینکه در گوشه ای خلاف شرعی که هرگز خواست مسوولین نیست رخ دهد، فریاد وااسلاما سر می دهند. |
(امام) خمینی با انقلاب ننگین خود و رهروانش، دین مبین اسلام را ملعبه ی سیاسی خود قرار داده اند و حرمت رسالت علیهم السلام و قداست مرجعیت دینی و روحانیت را دریده و حقانیت مذهب شیعه را لکه دار و باعث ننگ آن شده اند و با بهانه ی مزورانه ی وحدت میان دو مذهب متضاد شیعه و عامه، مذهب التقاطی برای شیعه پدید آورده اند.(14) |
راستی اتهام آمریکایی و روسی و التقاطی، اتهام حلال کردن حرام ها و حرام کردن حلال ها، اتهام کشتن زنان آبستن و حلیت قمار و موسیقی از چه کسانی صادر می شود؟ از آدم های لامذهب یا از مقدس نماهای متحجر و بی شعور؟ |
آیا حضرت ولی عصر علیه السلام – العیاذ بالله مثل شما- می فرماید: شطرنج برای تمرین فکری اشکال ندارد؟ موسیقی سنتی اشکال ندارد؟ حرام خدارا حلال کردن و حلال خدا را حرام نمودن اشکال ندارد؟عبادت را تعطیل کردن اشکال ندارد؟(15) |
|
هیچ حلال زاده ای نمی تواند بگوید: شاه به دین اسلام ومذهب شیعه خیانت کرده است. در چه زمان شاه گفت: سلطنت او می تواند توحید را تعطیل و هر حلال را حرام و هر حرامی را حلال و عبادات الهی را با مصلحت تراشی های شیطانی تعطیل کند؟(16) | ولایتی های دیروز که در سکوت وتحجر خود آبروی اسلام ومسلمین را ریخته اند و در عمل پشت پیامبر و اهل بیت عصمت و طهارت را شکسته اند و عنوان ولایت برایشان جز تکسب و تعیش نبوده است، امروز خود رابانی و وارث ولایت نموده و حسرت ولایت دوران شاه را می خورند؟(17)
|
جریان انسدادی، با تمسک به دسته ای از روایات، داعیه دار پیشبرد جریان ولایت در جامعه است و بر اساس مشی نص گرای خود، نمی تواند ارتباطی با منطقه ی فراغ شرع وجریان عقل پیدا کند.
پی نوشت
1- یعسوب الدین رستگار جویباری، رساله توضیح المسائل، پیشین، مسئله 3119.
2- همان، مسئله 3121.
3- همان، 757.
4- همان، 878.
5- همان، ج2، ص 541.
6- همان،مسئله 4700.
7- همو،حقیقت وحدت در دین،پیشین، ص66.
8- همان،ص64.
9- همو،دیدگاه های محققان اندیشمند حوزه ها و پرسش های نو پژوهشگران دانشگاه ها با پاسخ ها وپیام های نوین به همه طبقات مردم از تبعید گاه یزد، (پنجمین مجموعه) (نسخه افست توزیعی از سوی دفتر وی)، ص3.
10- همان، ص8.
11- همان، ص13.
12- رستگار جویباری مدعی است این سخنان را در نخستین روز های پیروزی انقلاب و در پاسخ به سوال آیت الله گلپایگانی که «این انقلاب را چگونه ارزیابی می کنید؟»
13- همان، ص13.
14- همان، ص9.
15- همو، حقیقت وحدت دردین، پیشین، ص66.
16- همو، دیدگاه های محققان اندیشمند حوزه ها...،پیشین، ص11.
17- امام خمینی، منشور روحانیت، پیشین، صص-14-15.
منبع: کتاب جریان های فکری در حوزه معاصر قم
جریان شناسی اسلام برائتی - قسمت اول
جریان شناسی اسلام برائتی - قسمت دوم