این (داستان) این معنا را می دهد که سطح روابط اجتماعی در هم تنیده به حدی رسیده که سرپرست یک خانواده سنی، به مفهوم برادر بطور عمیقی اعتقاد دارد تا جایی که همسایه شیعی مذهبش را مانند یکی از بزرگان و ارشدهای خانواده اش می پندارد

همانا اعضای منسوب در مجتمع، از علمای مسلمان شیعه و سنی هستند، و اعضای فعلی آن از خبره ترین علمای لبنان هستند، و در میان آنها قاضیان، ائمه جمعه ...حضور دارند و برای عضویت در نظام داخلی و قبول عضویت مذهب معینی را مشخص نکرده اند

در دولت عباسی «عرب» همچنان در صدر قرار داشت. و عجیب این که دیگر قومیت ها نیز آن را امری طبیعی می پنداشتند. و هیچ حس حسادتی یا هیچ احساس رقابتی با آن نداشتند. زیرا «عرب» در نظر دیگران، قطب جامعه اسلامی به حساب می آمد

طرفداری و تعصب در فرآیند حدیثی بخاری انتقادی است که از طرف امامیه به برخی از صحاح سنی وارد شده است. و از آن طرف هم اهل سنت نیز همین نقد را نسبت به برخی از مجموعه های حدیثی شیعه وارد می دانند

بعد از معارضه قوی علما برای تشکیل نهادی موافق مرزهای مرسوم که باعث تقسیم سوریه شد، دولت بزرگ لبنان برای هماهنگ کردن وجود اسلامی در مقابل مسیحیان و یهود شکل گرفت، همانطور که سنی، شیعه، دروزی، علوی و اسماعیلیه می خواستند

برخی از مننقدان امامیه معتقدند که کتب حدیثی اهل سنت پر است از راویان ضعیف. و این یعنی میراث حدیثی سنی، به رجال ضعیف تکیه دارد و خالی از ثقات است. این انتقادی است که شیعه بر سنی وارد می کند و سنی بر شیعه

نقد شیخ الشریعه بر بخاری از افراطی ترین نقدهاست. ما شأن شیخ الشریعه را بالاتر از این می دانیم که این گونه با خشونت و تندی صحبت کند. و از تمام علمای اسلام، در هر مذهب و طائفه ای که هستند، می خواهیم از این ادبیات و اعمال تهاجمی افراطی خودداری کنند.

برخی از منتقدان امامیه عقیده دارند کتاب بخاری در زمان خودِ او به اتمام نرسیده و یقینا پس از او و به واسطه ی دیگران تکمیل شده است. و شاهد این امر را آنچه از « ابن حجرعسقلانی » نقل شده است می دانند

در این بخش، سعی می کنیم نقدهایی که منتقدان امامیه بر حدیث سنی وارد کرده اند را بررسی کنیم( خصوصا صحیحین بخاری و مسلم ) سپس به طور مختصر به « نقدِ نقد » می پردازیم تا ببینیم آیا تاثیری که منتقد امامی ادعای آن را دارد، حاصل شده است یا خیر

باید اعتراف کنیم که اکثر پیروان مذاهب در دنیای اسلام، دچار بحران « بی اعتمادی به مذاهب دیگر » هستند. و منتقد امامی هم از این مساله جدا نیست. نتیجه ی حاکم شدن جو بی اعتمادی این است که تلاش ها و جد و جهدهای سندی و حدیثی هر دو طرف غیر قابل اعتماد می شود.

با مطالعه ی میراث تاریخی شیعه ی امامیه، به خوبی درمی یابیم که امامیه همواره با کتب مهم حدیثی سنی آشنا بوده اند. ارجاع هایی که امامیه در آثارشان به کتب اهل سنت داده اند، به قدری زیاد است که به فهرست درآوردنش تقریبا غیر ممکن است

شیخ محمد الطاهر بن عاشور در کتاب اصول النظام الاجتماعی فی الاسلام می نویسد : برادری که در آیه مبارک آمده برای انسان از نسبت پدر و پسری مانوس تر است و علت امتیازش این است که حالت تکلف و اجبار و اطاعت در برادری نیست، و در برادری اوصاف زیادی مانند حالت انتساب و نزدیکی و وصف محبت و ...

ما می توانیم عبارت دوران میانی و یا قرون وسطی را عصری بدانیم که گرایش های علوم و معارف اسلامی تغییر کرد و ساختارهای متفاوتی نسبت به گذشته پیدا کرد و تفکرات و نظریه های استواری در آن دوران شکل گرفت، که تا قرن ها اثرگذار بود.

این امت را چه شده است که با این همه نعمت ها و امتیازها دچار چنین خواری و ذلتی شده است. و مقام و منزلتی که خداوند به او داده است را از کف داده و آماج دشمنی دیگر قوم ها و امت ها گشته است؟ امتی که روزگاری تمامی سررشته های قدرت را به دست داشت، چه چیزی این چنین به ضعفش کشانده، که در چشم ...

مساله دیگر این است که خیلی از اوقات، فقط یکی از طرف ها رو به گفت و گو می آورد. و این یقینا پیشرفتی در فرایند گفت و گو به وجود نمی آورد و اهداف آن را فراهم نمی سازد. و نمی تواند آن را به عنوان یک مسلک و روش و یک ارزش، ریشه دار کند. دیگر اینکه ما زمانی هم که تصمیم به گفت و گو گرفتیم و ...

آنچه که در این پدیده از جهت زمانی وحشت انگیز است، این است که با قرن جدید یعنی قرن 21 این پدیده شدت و وسعت یافته است، در حالی که ما در عالم به آن چشم دوخته بودیم تا قرنی متفاوت باشد و وعده خیزش ها و پیشرفت های زیادی را بدهد، و آرزو داشتیم حالات ما را بهتر کند و اوضاع ما را تغییر دهد و ...

امام علیه السلام اهتمام داشتند تا شیعیانشان مکارم اخلاق را حتی با غیر مسلمانها رعایت کنند تا نزدیکترین افراد به امامشان باشند.

باید درک کنیم که فرهنگ در این جا نقش بسیار مهمی دارد. چه در مواجهه با افراط. و چه در گسترش اعتدال. پس علاوه بر توجه به قدرت فرهنگ ، باید سعی کنیم بر توانایی های خودمان بیفزاییم تا بتوانیم از آن در راه مواجهه با افراط و گسترش اعتدال به خوبی استفاده کنیم.

این هم از خطاب قرآنی! آیا مومنانی که در آیه مخاطب قرار گرفته اند همه شان در صلح و آشتی داخل شدند، یا از همگی از آن خارج شده اند؟! اما در سایه وجود این آیه دوری و جدایی حیرت انگیز در طول تاریخ طولانی و ادامه دار از کشمکش ها و درگیری ها و جنگ های بین مسلمین چگونه به وجود آمده است؟ ...

دشمنی دشمن به هر دلیلی باشد ظلم ما به او و نداشتن برخورد منصفانه ما با او را توجیه نمی کند. هرکس این مفهوم اسلامی را انکار کند از اخلاق اسلامی و سیره اهل بیت علیهم السلام بیرون است.

اولین گامی که در راه رسانه ی تقریبی نیاز است، خروج از مرحله سلبی به مرحله رسانه ی تقریبی ایجابی است. یعنی خروج از رسانه ای منفعل به سوی رسانه ای پویا. و نه این که تقریب در این حد متوقف شود که رسانه ای به دیگر رسانه توهین نکند و به مقدسات دیگران ضربه نزند و... بله! این مرحله نیز، ...

در اینجا می خواهیم به این سوالات پاسخ دهیم: آیا امکان دارد که اجماع علمای امامیه در برخی از مسائل دینی، اشتباه باشد و نظر علمای مذاهب دیگر درست باشد؟

ما اولا نیاز داریم که"حق اختلاف" را که از بارزترین حقوق انسان هاست و قابل انکار نیست، را به رسمیت بشناسیم. تا زمانی که به حقوق دیگران ملتزم نشویم، به وحدت نخواهیم رسید. وحدتی که سعی کند دیگری را تابع خود سازد یا او را مقهور خود کند و استبداد بورزد، عمر زیادی نمی کند.

عجیب اینکه علی رغم ضعف این روایت و معارضتش با روایت دیگری که میگوید تمام گروه ها در بهشت هستند غیر از یک گروه. این روایت شیوع فراوانی یافته است تا آنجا تبدیل به عنصر و معیار اصلی در شخصیت افراط گرایان مذهبی شده است

بله شیعه از اهل سنت و جماعت است کما اینکه اهل سنت نیز میتوانند شیعه باشند،یعنی شیعه پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) و الا برای مذاهب شیعه ارتباط با هیچ کس معنا ندارد الا به مقدار ارتباط آنان با رسول الله(صلی الله علیه و آله).

ابن نبی در تلاش است تا نظریه خودش را با روش معادلات ریاضی بیان کند. و مدام در پی این است که برای اثبات و توصیف نظریه اش از روشی کمک بگیرد که نام آن را «روش تحلیل شیمیایی» می گذارد.

شاید خلیفه وجانشین واقعی علامه عبدالرحمن ابن خلدون، مرحوم مالک بن نبی را به حساب اورد با وجود این که مالک بن نبی مورخ نبود، لکن هردو یک نقطه مشترک باهم داشتند وان این بود که هردو فیلسوف تاریخ به ویژه تاریخ اسلام بودند ومی توان گفت هردو مورخ تمدن شناسی بودند که نیروی کاوش ...

ابن نبی و سعید ، معتقدند که تمدن ، ریشه در همگرایی فرهنگ های مختلف دارد. و ملت های مختلف در شکل گیری ویژگی ها و مشخصه های یک تمدن ، نقش ایفا می کنند. از همین رو معتقدند که تمدن اسلامی ، ارثیه ی مشترک تمام ملت ها وامت هایی است که زیر علم آن گرد آمده اند و در ساخت آن سهم داشته اند. ...

بنابراین اضطرار در بین افراد مختلف ، متفاوت است. و به همین دلیل است که برای بررسی یک جامعه ، لازم است آن جامعه را در شرایط خاص خودش بررسی کنیم. جامعه عربی نیز از این قاعده جدا نیست. حال این جامعه ، قبل از عهد قرآن با بعد از عهد قرآن تفاوت دارد. و اگر از زمان حضرت اسماعیل(ع) تا رسول ...

به محض اینکه مشکل و اختلاف تازه ای اتفاق می افتد دوباره این طرف یا آن گروه به نقطه اول برمیگردد و برای برانگیختن کینه و به دست آوردن هوادار در جنگی سخت، دوباره دست به تحریف میزند. اگرجز این است متهم کردن صوفیه به عبادت غیر خداوند یا کشتن اشاعره یا تکفیر معتزله چه معنایی دارد؟

انبوهی از عوامل تفرقه زا، ارثیه ای تاریخی برای ملت های مسلمان خصوصا ایرانیان و اعراب شده است. و تنها یک چیز اعراب و ایرانیان را در اهداف، معضلات و مواضع یکی میسازد و بر تمام این عوامل تفرقه زا غلبه می کند و آن «فرهنگ و تمدن واحد» است.

او را تبدیل به عامل تفرقه و اختلاف و عنصر درگیری و نزاع کرده ایم. که این بزرگترین جنایت و ظلمی است که در حق او روا داشته ایم. تو علی «ع» را محصور در مذهب می کنی، حال آنکه علی ( ع ) فراتر از مذاهب است. بلکه علی امام تمام مذاهب و طوائف است. همانطور که با فکر زنده و درخشانش از زمان ها ...

برخورداری از افکار حزبی و گروهی متعصب صفت مشرکان است و نه ویژگی مومنین یکتاپرست. مشرکان دچار چند دسته گی می شوند و سپس هر دسته حول خواسته های خود گرد می آید. امری که باعث می شود هر یک از این دسته ها نسبت به دسته دیگر فضای بسته ای داشته باشد. از طرفی از چیزی که دارد خوشحال است و از ...

نمی توانیم مسلمین یا هر امت دیگری را تصور کنیم که در همه چیز متحد یا در همه چیز مختلف باشند. پس یک امت واحده، مواضع مشترک زیادی دارد که همین مواضع مشترک آنها را به هم پیوند زده است و یکی کرده است و همچنین نظرات متفاوت زیادی هم دارد که به دلیل اختلاف برداشت ها، ادله و مصالح ...

بسیاری از دشمنی ها ناشی از بی اطلاعی است. مثلا وقتی کسانی شیعیان را بخاطر عبارت «علی ولی الله» کافر می نامند بخاطر اینست که گمان می کنند مقصود شیعیان اینست که «علی سرپرست و صاحب اختیارِ خداست»!! در حالی که قطعا چنین نیست.

تهدید از جانب افراط گرایان سنی تنها تهدید خارجی قطعی ضد استقلال و تمامیت ارضی عربستان است. و هیچ حرکت دیگری در خاورمیانه نیست که حمله ای را برای اسقاط نظام سعودی یا خانواده سلطنتی آل سعود انجام داده باشد یا حتی به صراحت دشمنی خود را اعلام کرده باشد. حتی نظام ایران کاری که علنا ...

ما اگر تشویق به «ترکیب شدن» می کنیم، ترکیبی مد نظر ماست که هر گروهی مسائل شخصی خودش را حفظ کند. نه ترکیبی که به «ذوب شدن و حل شدن» در دیگری بینجامد. ما به وحدت در راستای «تنوع» دعوت می کنیم. نه به وحدتی که به تغییر و تبدیل مذهبی منجر شود و یا به تشکیل اسلام بدون مذهب بینجامد.

اینکه گفته می شود توصیف همسران پیامبر «ص» در این آیه به مادران مومنین تنها از جهت بیان حرمت ازدواج با آنها بود، نادرست است. زیرا که جایگاه آنها به منزله مادری است که ازدواج با او نادرست است. در رد این مطلب می توان به حرمت ازدواج همسران پیامبر (ص) اشاره کرد که به صورت واضح و روشن ...

وی در بیان ریشه ی های تکفیر به مسائلی چون استبداد، شکست طرح های توسعه محور، تبعیض نژادی ، مهاجرت اجباری، احساس توطئه ی مداوم، احساس عدم امنیت، احساس انتقام جویی و...پرداخت . اما اصلی ترین ریشه های تکفیر را دو چیز دانست: مدرنیته و دینداری معاصر ما.

شاید اولین مانعی که ما با آن مواجه می شویم این است که خود نظریه ولایت فقیه نیز «مذهبی» شده و به عنوان واژه ای اختلافی وارد عرصه ی درگیری های مذهبی شده است. به طوری که در مقابل «شوری» قرار گرفته است. یعنی ولایت فقیه، «نظریه شیعی» نظام حاکمیت است و شوری ، «نظریه ی سنی» نظام حاکمیت.

هنگامی که یکی از اصحاب بر تکفیر اصرار داشت، امام در پاسخ به او گفت: آیا آنها به یگانگی خدا و رسالت پیامبر «ص» شهادت نداده اند و نماز نمیخوانند و روزه نمی گیرند و حج نمی روند؟ پس هنگامی که آن مرد بر تکفیر خود اصرار نمود؛ امام گفتند: سبحان الله، این سخن خوارج است.

در بررسی این نکته که چه کسی مسئول این واقعیت بحرانی هست، نمی توانیم منادیان «وحدت» و علمداران آن را استثنا کنیم. حتی می بینیم مسئولیت بخش زیادی از این بحران بر دوش آنها است. زیرا زمانی که برای ریشه دار کردن وحدت در جان ها ، جدیت و اخلاص به خرج ندادند ، در حقیقت این احساس را به ...

«تقیه ی و مدارا» چیزی نیست جز اینکه امور را به گونه ای مدیریت کنی تا بر دیگران تاثیرگذار باشی. و با آنها رابطه ای داشته باشی به دور از تشنج و بحران. مانند وقتی که می خواهی شخصی را به مسجد و نماز و دین هدایت کنی. با او چگونه رفتار می کنی؟ بدون دروغ ، حقه بازی ، دورویی و یا ریاکاری و ...

میتوانیم بگوییم این جریان های افراطی- که به نظر من تا الان زمام امور را به دست نگرفتند: ۱-عکس العملی در مقابل جریان تقریبی هستند. ۲- نتیجه ی «رجوع به گذشته» است که در اثر بحران هویت و با فرایند جهانی شدن به وجود آمده است. ۳- و از مسائل سیاسی مشخصی تاثیر پذیرفته اند.

پاسخ کلی که باید به استدلال داعشی ها درباره اثبات یا عدم اثبات این مسایل تاریخی (آتش زدن مجرمان توسط خلفا) داده شود اینست که «خداوند دستور داده از آنچه نازل فرموده است و از پیامبر(ص) پیروی کنیم و دستور پیروی از سَلَف(صحابه و پیشینیان) را نداده است».

باید به شکل جدی پدیده ی تکفیر را مطالعه و بررسی کنیم. البته این بار از دریچه ای غیر دینی. یعنی مطالعه ای که ریشه اش روانشناسی، تاریخ، سیاست و اقتصاد باشد، تا ببینیم چه مسائل و شرایطی باعث گسترش بیش از پیش این پدیده در دوران اخیر شده است. و اینکه فقط بخواهیم از دریچه ی دینی و با ...

حس هویت طلبی فرد در اعماق وجودش پنهان است اما پس از شنیدن این سخنان، احساساتش جریحه دار میشود و تعلق بیشتری به این هویت پیدا می کند. پس به هویتش چنگ میزند و آماده حمله می شود تا به نوعی «خودش» را پیدا کند. و اینجاست که فعالیت های سلبی بر ضد هم شکل می گیرد. و در این فضاست که گرایش ...

مشکل اساسی در «خط اتصال و ارسال» است. که گاهی از طرف حاکمان سیاسی قطع میشود، گاهی از طرف غیر سیاسیون و گاهی هم مشکل از ماست! که خط اتصالی را، برای صحبت با امت به کار گرفته ایم که ما را به تمام گروه های آن وصل نمی کند. یعنی «خط اتصال نخبه محور». و از دیگر خطوط اتصال اساسی که میتواند ...

انحطاط فکری و جهلی که امت را فراگرفته عامل اول تفرقه ماست و تا زمانی که این جهل هست اختلافات نیز هست و امت ذلیل خواهد ماند و بوی بد این امر باقی خواهد ماند چنانچه تبعات تلخ عقب ماندگی را قبلا نیز این امت چشیده است.

قدیمیترین متنی که امروز در دست ماست، کلام «شیخ کفعمی» و«حسن بن سلیمان حلی» است. که هر دوی آنها در قرن نهم هجری زندگی میکرده اند. البته هیچ سندی بر این دعا نیست. هیچ منبعی هم نیست که ثابت کند که این دعا از امیرالمومنین است و ابن عباس آن را روایت کرده. و نمیدانیم که این دعا چگونه به ...

امر برادر خودت را به بهترین وجه ممکن بپندار تا بهتر از آن نصیب خودت بشود و به هیچ کلامی از برادرت بدگمانی نداشته باش اگر ذره ای در آن احتمال خوش بینی وجود دارد

چه چیز سخت تر است برای قومی که تصور می کند امامت و پیشوایی قومی را بر عهده دارد و آنها را امر و نهی می کند ولی آنها نمی پذیرند! حدیث شان را در مقابل دشمن شان بیان می کنند و دشمن آنان نزد ما می آید و می گوید که قومی از شما چنین و چنان نقل قول می کنند! و ما می گوییم که ما از آنچه آنان می ...

ما اهل بیت اینگونه هستیم: به کسی که از ما دوری کند نزدیک می شویم، به کسی که به ما بدی کند نیکی می کنیم. و خدا می داند که در این امور حسن عاقبت را می بینیم.

حکمت قرآن کریم به حدی است که اسامی کافران و مشرکان و منافقین و اولیای خدا را حتی در امت های گذشته نیز ذکر نکرده و در این امت نیز به عنوان مدح و ثنا جز نام رسول خدا و در مقام نکوهش جز نام ابولهب آورده نشده. این اسلوب حکیمانه را پیامبر اعظم در طول حیات خویش نیز تا حد زیادی بکار بسته ...

شهادت امام حسین علیه السلام همه امت اسلامی را بر مساله عدالت گرد می آورد و وحدتی در مقابل هر کس که ضد اسلام و مسلمانان است را ایجاد می نماید...

جریان سلفی شیعه، فعالیت شدید خود را آغاز کرده و بر مسائل مورد اختلاف تمرکز و آنها را برجسته می سازد. این جریان با طرح دوباره و مبالغه آمیز بعضی مسائل شعارگونه ولایی، محافل داخلی شیعه را نا آرام کرده و باعث می شود تصویری منزجر کننده از مذهب شیعه به دیگران منعکس شود. از سوی دیگر، ...

امام انذار می دهند که اگر طرفین نیت صادقانه داشته باشند به گوارایی یقین خواهند رسید و این گوارایی همان سکینه و اطمینان به خدا و به وعده های اوست و با این یقین است که اختلاف و درگیری از بین رفته و تجمع و وحدت شکل می گیرد.

می توان گفت که النصره یک تشکل سنتی جهادی نبود بلکه ظرفی برای تجمیع این گروههای کوچک جهادی بود که از نظر فکری و ایدئولوژیک مشابه بودند که آنها را رشد داد و مرتبط ساخت تا یک جبهه گسترده را تحت عنوان مجاهدان سوریه تشکیل دهد.

می توان گفت که النصره یک تشکل سنتی جهادی نبود بلکه ظرفی برای تجمیع این گروههای کوچک جهادی بود که از نظر فکری و ایدئولوژیک مشابه بودند که آنها را رشد داد و مرتبط ساخت تا یک جبهه گسترده را تحت عنوان مجاهدان سوریه تشکیل دهد.

اى زهرى! آگاه باش ! بر توست که همه مسلمانان را به منزله خانواده و خویشان خود بدانى؛ بزرگسالان را به منزله پدرت، کوچکترها را به منزله فرزندت، و همسالانت را به منزله برادرانت بدانى. در این صورت، دوست دارى به کدامیک از آنها ستم کنى؟ و به کدامیک از اینان نفرین کنى؟ و پرده کدامیک از ...