میان قاضی حنفی مذهب، عفیف الدین کوفی، از مدرسان مدرسه عصمتیه بغداد با اصیل الدین فرزند خواجه طوس روابط دوستانه بود. اصیل الدین در حق او مهربانیها کرده و او نیز پاس مهرورزیهای او داشت و در نامه ای که از قاضی به اصیل الدین در درست اوست، او را ستایش کرده است.
بسم الله الرحمن الرحیم. این نوشتهای است از محمد، پیامبر خدا، میان مومنان و مسلمانان قریش و یثرب و کسانی که بر راه ایشان رفتند و بدیشان پیوستند و همراه ایشان جهاد کردند. اینان در برابر دیگر مردمان دستی متحدند... مومنان تقوا پیشه علیه کسی از خودشان که ستم کند، یا دست اندر کار ظلم ...
احادیث در این زمینه فراوان است که اینجا اختصارا مواردی ذکر شده است، در پارهای از آنها به حقوقی برای برادر مسلمان اشاره شده است که تحت عناوین ذیل میبینیم:
حقوق مسلمان بر مسلمان
نهی از تفرقه
نهی از مجادله
امام باقر(علیه السلام) هنگامی که ارزش های اصیل جامعه را در معرض تزلزل می دید و نیز مرزهای قلمرور اسلامی را آماج یورش های بیگانگان و هجوم رومیان مشاهده می کرد، پیروان خود را از پرداختن به موضوعات تفرقه برانگیز نهی می کرد تا هم بستگی جامعه در برابر بیگانگان و کفار محفوظ بماند و ...
یکی از بازتابهای "برّ"، تآلف و وحدت است. "برّ" دو رابطه با وحدت دارد، اولا دعوت به وحدت، نوعی "برّ" است بلکه بزرگترین "برّ" این است که اصلاح جامعه ی اسلامی بکنید، هرجا اختلافی هست کوشش کنید دیگران را جمع کنید اختلاف را بزدایید. ثانیا خدمات جزئی به همه ی مخاطب ها، نه فقط شیعه به شیعه ...
ای زید! با مردم [عامه و اهل تسنن] با اخلاقِ خودشان معاشرت کنید، در مساجدشان نماز بگزارید و مریضانشان را عیادت کنید و در تشیع جنازههایشان حاضر شوید و اگر توانستید امام جماعت یا مؤذن آنها شوید این کار را بکنید که اگر شما چنین عمل کردید؛ خواهند گفت: اینان جعفریاناند، خدا او را ...
در اصول کافی از امام صادق (ع) نقل شده است که ایشان فرمودند:
اسلام همان ظاهری است که مردم به آن پایبند هستند، شهادت به توحید و نبوت رسول اکرم، برپاداری نماز، پرداخت زکات و حج گزاردن خانه خدا و به جا آوردن روزه ماه رمضان، این همان اسلام است»
مسلمان بودن که اخوت دینی و حقوق اسلامی را برای فرد به ارمغان میآورد، غیر از مؤمن بودن است و نباید انتظار داشت تا ایمان قلبی مسلمانی ثابت گردد و سپس به او احترام نموده و با وی به مدارا و محبت پرداخت.
بررسی سیره ائمه علیهم السلام در قبال دیگران اتفاقا نشان از تاکید بر اشتراکات و پرهیز از طرح مباحث مورد اختلاف دارد تا بتواند محملی برای محبت و همدلی و همکاری و همراه سازی مهیا شود و البته طبعا اینگونه نیست که در صورت نیاز از بیان عقیده خود و اثبات صحت آن ابا داشته باشند.
به یقین طرح مباحث علمی و عاری از تعصب و نیز دوری گزیدن از ناسزاگویی و اهانت، زمینه را برای تفاهم و استحکام وحدت اسلامی فراهم خواهد کرد؛ زیرا «بحث «امامت» و جایگاه «عترت» از مباحثی است که در کتب و منابع معتبر حدیثی اهل سنت به شکل گسترده آمده است
حجت الاسلام محمود ترابی: هیچ تفاوتی بین شیعه و سنی در مورد امام زمان(ع) وجود ندارد جز اینکه اهل سنت معتقدند حضرت بعداً به دنیا می آید و یا از نوادگان امام حسن(ع) است. لذا تفاوت دیگری وجود ندارد و این امر هم می تواند ما را به وحدت برساند
یکی از آیات شریفه که به صراحت تمام به اتحاد بین مسلمانان امر نموده است و برای وحدت آنان نیز محوری قرار داده است، آیۀ «اعتصام» [103 آل عمران] است...که ایجاد وحدت نیازمند یک محور واحد است؛ زیرا مسلمانان را فرمان می دهد که به «حبل الله» تمسک جویند